Roger Schawinski ha survegnì la concessiun da radio en la Svizra Sidorientala. Ses Radio Alpin vegn ad ir On Air l’emprim da schaner 2025. Da las medias grischunas è questa decisiun vegnida recepida plitost cun critica. Uschia numna per exempel Flavio Bundi l’ambiziun da Schawinski cun Radio Alpin «dubiusa».
Jau na sun gea en general betg propi in grond fan da Schawinski. Tgi che m’enconuscha, sa ch’jau hai per il solit problems cun umens vegls che fan ina massa canera e han ina stoda gronda opiniun da sasezs. E sche quels lantschan lura anc projects che vegnan sustegnids dal Blocher-Clan, lura sun jau ina da las emprimas che sdiavla e fa zacras – per il solit en ina columna en La Quotidiana.
Ussa èsi aber uschia ch’jau hai l’ultim temp stuì percorscher ch’in argument principal da Schawinski pertutgant la cuntrada da medias el Grischun n’è betg dal tut nungiustifitgà. I exista propi ina situaziun nunideala. Cun quai na manegel jau betg mo il monopol da la Somedia, mabain – per la Rumantschia bunamain anc pli precara – la retegnientscha da las medias, da las instituziuns rumantschas sch’i va per la critica vicendaivla.
Jau sai baina pertge che quai è uschia. Il mund grischun, il mund rumantsch, è talmain pitschens. Mintgina enconuscha mintgin. I dat savens dependenzas. Exprimer critica n’è pia betg adina simpel. Che RTR fa pia pli gugent istorgias sur da l’aura (massa naiv, pauca naiv, memia chaud, memia fraid…) e sur dad uffants pitschens che van cun Skis ni fan Chalandamarz ni existan simplamain sai jau gea gia da ditg. Ins less halt far la segira e betg far il «verscherzen» cun persunas pussantas or da politica e scena rumantscha. La finala poi esser ch’ins less ina giada ina intervista cun ina dad ellas. E tgi sa, forsa dovr’ins puspè ina giada il sustegn da quellas persunas sch’i va per scursanir la Billag, äh, Serafe, ni co che quai ha num actualmain? Pia betg esser memia critic.
Bun. Quai hai jau pia acceptà gia avant in temp. Jau avev dentant adina l’impressiun ch’i dettia là anc in medium che po siglir en ils fiers, sch’i va per mussar si problems en Rumantschia. Ussa hai jau dentant stuì far in pau giudizi. Jau less emfasar, ch’jau sun baina da l’opiniun ch’in rapport equilibrà e fair è fitg impurtant. Jau sun adina persuenter ch’ins va per cunteropiniuns e per cunterarguments. Quai è il A ed il O dal schurnalissem.
Ma jau na sun betg persuenter da porscher ina plattafurma a persunas pussantas per sa giustifitgar per lur incumpetenzas – senza dad insumma numnar quellas incumpetenzas! Sch’ils dus capos da las grondas interpresas rumantschas, dad RTR e da la Lia Rumantscha, prendan pia lecziuns supplementaras en istorgia e cultura rumantscha, lura na dastgan els betg mo declerar pertge ch’els fan quai, na els ston perfin.
Ch’i na vegn lura betg tschentà la dumonda sche la lectura da La müdada da Biert saja oz il di anc la dretga furma da scolar quests dus schef-scolars è gea ina chaussa. Ma en mia opiniun èsi il job da las medias rumantschas, da sa dumandar sch’igl è bun ch’ins ha persunas en talas posiziuns che han da basegn ina scolaziun en «Rumantschologia». Igl è il job da las medias da dumandar co che duas persunas che dovran lecziuns supplementaras en ina domena en la quala ch’els duessan esser experts han insumma pudì vegnir en questas posiziuns.
Ed ins po gea dir bler sur da Roger Schawinski. La müdada n’ha el segir era betg legì. Ma critic è el, e retegnientschas da prender sin la corna persunas pussantas n’ha el era mai gì. Pervia da quai ditg jau pia: Bainvegni en Rumantschia, Schawinski. Sche ti dovras ina columnista, t’annunzia tar mai!